1.1. Hình thành ý tưởng, dự kiến cốt truyện
Bài tập 1: (SGK trang 44) Đọc đoạn trích và trả lời câu hỏi
a. Trong đoạn trích trên, nhà văn Nguyên Ngọc nói về điều gì?
- Nhà văn Nguyên Ngọc kể về quá trình suy nghĩ, chuẩn bị để sáng tác truyện ngắn Rừng Xà Nu
b. Qua lời kể của nhà văn, anh (chị) học tập được điều gì trong quá trình hình thành ý tưởng, dự kiến cốt truyện để chuẩn bị lập dàn ý cho bài văn tự sự?
- Qua lời kể của tác giả có thể rút ra bài học:
- Để chuẩn bị viết một bài văn tự sự, cần hình thành ý tưởng và dự kiến cốt truyện
- Sau đó, suy nghĩ, tưởng tượng về các nhân vật theo những mối liên hệ nào đó và nêu những sự việc, chi tiết tiêu biểu, đặc sắc tạo nên cốt truyện
- Lập dàn ý cho bài văn gồm 3 phần: Mở bài, thân bài, kết bài
⇒ Như vậy:
- Bước hình thành ý tưởng, dự kiến cốt truyện chính là làm rõ những nội dung chính cho câu chuyện mà mình sẽ viết, mình sẽ kể
- Các bước tiến hành bao gồm:
- Dự kiến đề tài
- Xác định các nhân vật
- Chọn và sắp xếp các sự việc, chi tiết tiêu biểu một cách hợp lí
1.2. Lập dàn ý
Bài tập 1: (SGK trang 45) Lập bài văn kể về một trong hai câu chuyện.
- Gợi ý:
- Đề: Theo suy ngẫm của nhà văn Nguyễn Tuân, có thể kể về "hậu thân" của chị Dậu bằng câu chuyện: "Sau cái đêm ấy, chị Dậu gặp một cán bộ cách mạng và được giác ngộ. Trong cuộc tổng khởi nghĩa tháng tám 1945, chị Dậu dẫn đầu đoàn nông dân lên cướp chính quyền huyện, phá kho thóc Nhật chia cho dân nghèo"
- Mở bài: Sau khi chạy khỏi nhà quan cụ, chị Dậu gặp một cán bộ cách mạng
- Thân bài:
- Cuộc cách mạng tháng tám diễn ra, chị Dậu trở về làng.
- Khí thế cách mạng sục sôi, chị Dậu dẫn đầu biểu tình lên huyện cướp chính quyền, phá kho thóc của Nhật
- Kết bài: Chị Dậu và bà con xóm làng mừng ngày tổng khởi nghĩa thành công, cái Tý trở về.
Bài tập 2: (SGK trang 46) Anh (chị) hãy trình bày cách lập dàn ý bài văn tự sự
- Cách lập dàn ý bài văn tự sự:
- Mở bài: Giới thiệu câu chuyện (hoàn cảnh, không gian, thời gian, nhân vật....)
- Thân bài: Những sự việc, chi tiết chính theo diễn biến câu chuyện
- Kết bài: Kết thúc câu chuyện (có thể nêu cảm nghĩ của nhân vật, hoặc một chi tiết thật đặc sắc, ý nghĩa.)